Mustafa Ak

LALA MUSTAFA PAŞA

22 Eylul 2022 11:21

Lala Mustafa paşa, unvanından da anlaşılacağı üzere şehzade hocalığı da yapmış olan Osmanlı Yükselme dönemi devlet adamıdır. Köken olarak Boşnak olup Sokol köyündendir. Yani Sokollu Mehmet Paşa ile aynı köydendir. Lala unvanı Şehzade Selim’e hocalık yaptığı için verildi. Hayatının büyük bir bölümü İstanbul’dan uzakta idarecilik hizmetiyle geçti. Yaptığı eserleri ve icraatları yazımızın esas konusu teşkil etmektedir.

Bilinen ilk vazifesi Yemen’de ayaklanan Zeydi İmam Mutahhar isyanını bastırmak olmuştur. Adını asıl duyurduğu iş ise Kıbrıs’ın fethidir. 1570 yılında sefere çıkılmış bir yılsonunda Kıbrıs fethedilmiştir. Kıbrıs’a Karaman eyaletinden özellikle Beyşehir, Seydişehir ve Bozkır’dan iskân ( insan yerleştirmek) yapmıştır. Doğu Akdeniz’in bu kritik coğrafyasında Türk varlığı onunla başlamıştır. Bugün Kıbrıs Türklüğünden bahsediyorsak bunda en büyük pay sahibi Lala Mustafa Paşa’dır. Lefkoşa’da kendi ismini taşıyan bir cami yaptırmıştır. Osmanlı tarihindeki ikinci en büyük hizmetini Şark serdarlığı yani İran- Safevi- savaşlarındaki komutanlık vazifesi ile yapmıştır. İran’ın kuzeyi, Şirvan, Gürcistan gibi bölgelerde Safeviler ile savaşmıştır. Bu bölgelerde Osmanlı hâkimiyeti kurulmasını sağladı. Günümüzde de karışıklık içinde olan bu coğrafyada hâkimiyet kurmanın zor olduğu hepimizin malumudur. Günümüz tabiriyle özel yetkili komutan vazifesi görmüştür. Erzurum ve Kars şehirlerine iki tane cami yaptırmıştır. Erzurum ziyareti sırasında fakirin de gördüğü Lala Mustafa Paşa camii taşrada Selatin Camii ihtişamı ile durmaktadır. Osmanlı’nın Anadolu’ya eser yapmadığını düşünenlere bu eser cevap niteliğindedir. Bu kadar hizmetine rağmen kendisine veziriazamlık makamı verilmedi. Bunun sebebi o günün paşaları arasındaki iç çekişmelerdi.

Lala Mustafa Paşa, Kıbrıs seferi sonrasında iskân yaptığı Konya Ilgın’a bir de külliye yaptırmıştır. Eserin mimari, Mimar Sinan olup 1577 yılında hizmete başlamıştır. Mimar Sinan’ın Karapınar Selimiye Külliyesi ve Ereğli Rüstempaşa Kervansarayı ile beraber ilimizdeki üç eserinden biridir. Külliye han, arasta( çarşı) , cami, sıbyan mektebi, tabhane ve kütüphaneden oluşmaktadır. Eserler halen kullanılmaktadır.

Özetle , hangi konumda olursa olsun Osmanlı devlet adamları hizmet ettikleri yerlerde yaptıkları eserler ile anılmışlardır. Buradaki öncelik Allah rızası sonrası da insanlara hizmettir. Yedi düvelden yetmiş yedi topluluğu içinde barındıran Osmanlı, kurduğu sistem sayesinde insanlık için eserler bırakan fertler yetiştirmiştir. Kişiler olmasa da eserler bakidir. Allah onlardan razı olsun.

Selam ve dua ile

Mustafa AK

Seydişehir Anadolu İHL Tarih öğretmeni

[email protected]

Yorumlar (0)

Kalan karakter : 450

Gönderilen yorumların küfür, hakaret ve suç unsuru içermemesi gerektiğini okurlarımıza önemle hatırlatırız!

Yazarın Diğer Yazıları

ÇAKA BEY
24 Eylul 2023 11:21

FİLİSTİNDE ŞEHİT OLAN TÜRK PİLOTLARININ HİKAYESİ
17 Eylul 2023 11:21

İNTİHAR
28 Ağustos 2023 11:21

ANTALYA SEYAHATİNE DAİR NOTLAR
14 Ağustos 2023 11:21

OSMAN GAZİNİN KAHTADAKİ SOYU
08 Ağustos 2023 11:21

MUSTAFA SABRİ KÜÇÜKAŞÇI
31 Temmuz 2023 11:21

BANDIRMA FÜZE KULÜBÜ
25 Temmuz 2023 11:21

SÖĞÜT İZLENİMLERİ
18 Temmuz 2023 11:21

ERTUĞRUL OTAĞINDAN SELAMLAR
13 Temmuz 2023 11:21

YA HAFIZ YA KEBİKEÇ
25 Haziran 2023 11:21

MAYNA KANADINDA TAŞKENT
22 Haziran 2023 11:21

MAYNA KANADINDA TAŞKENT
12 Haziran 2023 11:21

MEKÂNI İDRAK EDEBİLMEK YAHUT BİR İSTANBUL HATIRASI
05 Haziran 2023 11:21

İDRİS-İ BİTLİS-İ
29 Mayıs 2023 11:21

ALPARSLAN’IN ÖLÜMÜ
29 Mayıs 2023 11:21

STATÜKO MERDİVENİ
29 Nisan 2023 11:21

SAVAŞTAN ÖNCE SURİYE
25 Nisan 2023 11:21

ALİ YAKUP CENKÇİLER
20 Nisan 2023 11:21

GAF
03 Nisan 2023 11:21

İHANETİN ADI: RECİ OLAYI
29 Mart 2023 11:21

SILTO
19 Mart 2023 11:21

SİYON KATIR BİRLİĞİ
12 Mart 2023 11:21

TARİH ŞUURU
01 Mart 2023 11:21

TÜNEL
19 Şubat 2023 11:21

YAZMAK VE YAZMAMAK ARASINDA
18 Şubat 2023 11:21

İSMAİL LÜTFİ ÇAKAN
28 Ocak 2023 11:21

CELALETTİN KARATAY
23 Ocak 2023 11:21

KIRIM, KIRIM, KIRILAN KIRIM
14 Ocak 2023 11:21

İKİNDİ GÜNEŞİ
08 Ocak 2023 11:21

SEZAİ KARAKOÇ’UN GÖZÜYLE
01 Ocak 2023 11:21

SAMANİLER
27 Aralık 2022 11:21

MEMLÜKLER
18 Aralık 2022 11:21

DOĞU TÜRKİSTAN
03 Aralık 2022 11:21

MAARİF VEKİLİ
19 Kasım 2022 11:21

ŞEHZADE ABDÜLKERİM VE HİLAFET MESELESİ
15 Kasım 2022 11:21

SAİT HALİM PAŞA
06 Kasım 2022 11:21

ŞİBLİ NUMANİ
30 Ekim 2022 11:21

CELAL HOCA
21 Ekim 2022 11:21

ÜÇ KÖYÜN AĞASI KİR FARD
15 Ekim 2022 11:21

MTO AKSARAY
10 Ekim 2022 11:21

TARİHİMİZDEN DEĞER ÖRNEKLERİ
27 Eylul 2022 11:21

HEDEFE GİTMEK İÇİN YOLU GÖRMEK ŞART DEĞİLDİR ÖNEMLİ OLAN İNANMAKTIR
08 Eylul 2022 11:21

ÇETMİLİ ALİ ÇAVUŞ
31 Ağustos 2022 11:21

MAKEDONYANIN KUVVACILARI NASIL KURŞUNA DİZİLDİ?
25 Ağustos 2022 11:21

SEYYAH-I İSLAM ABDÜRREŞİT İBRAHİM EFENDİ
20 Ağustos 2022 11:21

KERBELA’NIN TEVVABİNİ OLMAK
09 Ağustos 2022 11:21

MEDENİYET TASAVVURU OKULU
05 Ağustos 2022 11:21

SAVUNMA SANAYİ
24 Temmuz 2022 11:21

OSMANLI İMPARATORLUK MUYDU?
17 Temmuz 2022 11:21

TARİH NE İŞE YARAR?
03 Temmuz 2022 11:21

BÜLBÜLÜN KIRK ŞARKISI
28 Haziran 2022 11:21

Balkan Ninnisi.
22 Haziran 2022 11:21

YER İSİMLERİ ŞEHRİN HAFIZASIDIR
12 Haziran 2022 11:21

YEREL TARİHE DAİR İKİ ÇALIŞMA
20 Mayıs 2022 11:21

BİR İNSAN, BİR MEKÂN, BİR HİKÂYE
14 Mayıs 2022 11:21

ARİFELİK-BAYRAMLIK
30 Nisan 2022 11:21

KALBİN ATAR İKEN
24 Nisan 2022 11:21

ANLAT BAKALIM HOCAM: BİR CAMİ REHBERİNİN ANILARI
24 Nisan 2022 11:21

SELÇUKLU SARAYINDA BİR DARBE GİRİŞİMİ
16 Nisan 2022 11:21

SAADET ASRININ KUR'AN BÜLBÜLLERİ-2-
14 Nisan 2022 11:21

BİR YÖRÜK ÇOCUĞUNUN HATIRALARI
10 Nisan 2022 11:21

İHSAN SÜREYYA SIRMA
06 Nisan 2022 11:21

ÖLMEDEN KIYMETİ BİLİNMEYENLER
29 Mart 2022 11:21

ÇANAKKALE
19 Mart 2022 11:21

EĞİTİM TARİHİNE DAİR BİR ESER
08 Mart 2022 11:21

İSLAM MEDENİYETİNİN BATMAYAN GÜNEŞİ ENDÜLÜS
06 Mart 2022 11:21

FİLMDİ GERÇEK OLDU
27 Şubat 2022 11:21

GÜLCE HİKAYESİ-2-
20 Şubat 2022 11:21

MAKAMINI KUMRULARA AÇAN BÜROKRAT
14 Şubat 2022 11:21

BİR TÜRKMEN BEYLİĞİNİN TARİHÇESİ
09 Şubat 2022 11:21

İTAAT VE İSYAN ARASINDA DÖRT ÂLİM
05 Şubat 2022 11:21

ÖĞRETMEN
29 Ocak 2022 11:21

KÖR KIZIN GÖNÜL GÖZÜ
27 Ocak 2022 11:21

AŞKA ALFABE YETMEZ
22 Ocak 2022 11:21

SÜKÛTUM SEVDAMDAN GELİR
18 Ocak 2022 11:21

SEÇ-ME-Lİ DERSLER
15 Ocak 2022 11:21

TARİHİN EFSANELERİ: HALİD BİN VELİD
01 Ocak 2022 11:21

İLBER HOCADAN TAVSİYELER
27 Aralık 2021 11:21

İMDATTAN İSYANA MORA RUMLARININ 100 YILLIK HİKAYESİ
19 Aralık 2021 11:21

Tüm Yazılar