Mustafa Ak

YER İSİMLERİ ŞEHRİN HAFIZASIDIR

12 Haziran 2022 09:21

İnsanlar birbirlerinden ayırt edilmek için isim ve soy isim kullanıyorlarsa mekânlar da aynı şekilde isimlendirilir. İsimler kaynaklarını doğal unsurlardan alsalar da bazı isimler kaynağını tarihten alırlar. Bu isimlendirmeler çoğu zaman devlet eliyle yapılsa da bir kısmı halkın aklının ürünüdür. Devletin koyduğu isimler unutulsa da halk hafızasında mekan o şekilde anlamlı hale gelir. Kısaca mekanlar yaşayan hafızamızdır.

Mesela Seydişehir ismi şehrin kurucusu olan Seyit Harun Veliden kaynağını alır. Şehrin merkezindeki cami ve hamam şehir ile yaşıttır. Ayrıca Türk- İslam mimarisinin temeli olan cami merkezli şehir anlayışını burada daha iyi görürüz. Burada yapılan ilk binanın cami olması ayrıca şehrin hikayesine bakıldığında Seydişehir Medine ile ilişkilendirilir. Mekan ve isim tarihi bir zemine oturtulmuş olur. Seydişehir’in kuruluşundan sonra buraya medrese ve tekke kökenli insanlar yerleşmeye devam etmişlerdir. Bu yönde şehre yerleşen Seyit Mahmut Alai ise Alanya’dan gelip mahalle kurmuştur. Bugün Alaylar Mahallesi olarak bilinen yerin isminin tarihi kökü burasıdır. Komşu olan iki şehrin hikayesi burada birleşir. Zaman zaman çatışma yaşasalar da Seyit Harun ve Seyit Mahmut aileleri hem mekana isim vermişler hem de şehrin sembolleri olmuşlardır.

İkinci bir örneği Bozkırdan verelim. Delibaş isyanı sırasında şehrin kaymakamı olan Demirasaf Bey isyancılar tarafından şehit edilmiştir. Günümüzde ilçe kaymakamlığının bulunduğu mahalle Demirasaf mahallesi olarak bilinmektedir. Şehrin Konya girişinde yer alan mahallenin isminin geldiği yer çoğu kişi tarafından bilinmese de ismin tarihi kökeni burasıdır.

Yer isimleri ile ilgili son örneklerimiz Beyşehir’den olacak. Beyşehir yani Hükümdar şehir ismi zaten pek çok şeyi anlatıyor. Eşrefoğlu Süleyman Bey’in yaptırdığı Ulu cami yani Eşrefoğlu ile şehrin hikayesi başlıyor. Göl kenarında cami, saray, çarşı, medrese ve bedesten yapılıyor. Bugün saray ve şehrin kalesi ayakta değil. Ama şehrin kadim ismi Türkiye’deki diğer şehirlerarasında heybeti ile karşımıza çıkıyor. Son dönem Osmanlı tarihi ise göç ve savaşların tarihidir. Doğuda ve batıda yaşanan kayıpların ardından pek çok insan din farkı olmaksızın kendini coğrafyamıza ait hissederek buraya gelmişlerdir. Bu topluluklardan Çeçenler ise Beyşehir’e iskan edilmişlerdir. Yeni bir mahalle kurulmuş ve buraya geleneğin devamı olarak cami yaptırılmıştır. Çeçenler kendilerine kucak açan II. Abdülhamit nedeniyle camiye ve mahallelerine Hamidiye ismini vermişlerdir. Günümüz insanı bu Hamit hangi Hamit ola ki diye merak etti mi bilmem. Ama bu isim yaklaşık 150 yıldır vefa vesilesi olarak orada durur? Mekanın anlamına vakıf olmak ismine vakıf olmaktan geçer. Diğer türlü kendine ve şehrine yabancı türediler ortaya çıkar. Rabbim bizlere özümüzü unutturmasın. Selam ve dua ile…

Mustafa AK

Tarih Öğretmeni

[email protected]

Yorumlar (0)

Kalan karakter : 450

Gönderilen yorumların küfür, hakaret ve suç unsuru içermemesi gerektiğini okurlarımıza önemle hatırlatırız!

Yazarın Diğer Yazıları

ÇAKA BEY
24 Eylul 2023 09:21

FİLİSTİNDE ŞEHİT OLAN TÜRK PİLOTLARININ HİKAYESİ
17 Eylul 2023 09:21

İNTİHAR
28 Ağustos 2023 09:21

ANTALYA SEYAHATİNE DAİR NOTLAR
14 Ağustos 2023 09:21

OSMAN GAZİNİN KAHTADAKİ SOYU
08 Ağustos 2023 09:21

MUSTAFA SABRİ KÜÇÜKAŞÇI
31 Temmuz 2023 09:21

BANDIRMA FÜZE KULÜBÜ
25 Temmuz 2023 09:21

SÖĞÜT İZLENİMLERİ
18 Temmuz 2023 09:21

ERTUĞRUL OTAĞINDAN SELAMLAR
13 Temmuz 2023 09:21

YA HAFIZ YA KEBİKEÇ
25 Haziran 2023 09:21

MAYNA KANADINDA TAŞKENT
22 Haziran 2023 09:21

MAYNA KANADINDA TAŞKENT
12 Haziran 2023 09:21

MEKÂNI İDRAK EDEBİLMEK YAHUT BİR İSTANBUL HATIRASI
05 Haziran 2023 09:21

İDRİS-İ BİTLİS-İ
29 Mayıs 2023 09:21

ALPARSLAN’IN ÖLÜMÜ
29 Mayıs 2023 09:21

STATÜKO MERDİVENİ
29 Nisan 2023 09:21

SAVAŞTAN ÖNCE SURİYE
25 Nisan 2023 09:21

ALİ YAKUP CENKÇİLER
20 Nisan 2023 09:21

GAF
03 Nisan 2023 09:21

İHANETİN ADI: RECİ OLAYI
29 Mart 2023 09:21

SILTO
19 Mart 2023 09:21

SİYON KATIR BİRLİĞİ
12 Mart 2023 09:21

TARİH ŞUURU
01 Mart 2023 09:21

TÜNEL
19 Şubat 2023 09:21

YAZMAK VE YAZMAMAK ARASINDA
18 Şubat 2023 09:21

İSMAİL LÜTFİ ÇAKAN
28 Ocak 2023 09:21

CELALETTİN KARATAY
23 Ocak 2023 09:21

KIRIM, KIRIM, KIRILAN KIRIM
14 Ocak 2023 09:21

İKİNDİ GÜNEŞİ
08 Ocak 2023 09:21

SEZAİ KARAKOÇ’UN GÖZÜYLE
01 Ocak 2023 09:21

SAMANİLER
27 Aralık 2022 09:21

MEMLÜKLER
18 Aralık 2022 09:21

DOĞU TÜRKİSTAN
03 Aralık 2022 09:21

MAARİF VEKİLİ
19 Kasım 2022 09:21

ŞEHZADE ABDÜLKERİM VE HİLAFET MESELESİ
15 Kasım 2022 09:21

SAİT HALİM PAŞA
06 Kasım 2022 09:21

ŞİBLİ NUMANİ
30 Ekim 2022 09:21

CELAL HOCA
21 Ekim 2022 09:21

ÜÇ KÖYÜN AĞASI KİR FARD
15 Ekim 2022 09:21

MTO AKSARAY
10 Ekim 2022 09:21

TARİHİMİZDEN DEĞER ÖRNEKLERİ
27 Eylul 2022 09:21

LALA MUSTAFA PAŞA
22 Eylul 2022 09:21

HEDEFE GİTMEK İÇİN YOLU GÖRMEK ŞART DEĞİLDİR ÖNEMLİ OLAN İNANMAKTIR
08 Eylul 2022 09:21

ÇETMİLİ ALİ ÇAVUŞ
31 Ağustos 2022 09:21

MAKEDONYANIN KUVVACILARI NASIL KURŞUNA DİZİLDİ?
25 Ağustos 2022 09:21

SEYYAH-I İSLAM ABDÜRREŞİT İBRAHİM EFENDİ
20 Ağustos 2022 09:21

KERBELA’NIN TEVVABİNİ OLMAK
09 Ağustos 2022 09:21

MEDENİYET TASAVVURU OKULU
05 Ağustos 2022 09:21

SAVUNMA SANAYİ
24 Temmuz 2022 09:21

OSMANLI İMPARATORLUK MUYDU?
17 Temmuz 2022 09:21

TARİH NE İŞE YARAR?
03 Temmuz 2022 09:21

BÜLBÜLÜN KIRK ŞARKISI
28 Haziran 2022 09:21

Balkan Ninnisi.
22 Haziran 2022 09:21

YEREL TARİHE DAİR İKİ ÇALIŞMA
20 Mayıs 2022 09:21

BİR İNSAN, BİR MEKÂN, BİR HİKÂYE
14 Mayıs 2022 09:21

ARİFELİK-BAYRAMLIK
30 Nisan 2022 09:21

KALBİN ATAR İKEN
24 Nisan 2022 09:21

ANLAT BAKALIM HOCAM: BİR CAMİ REHBERİNİN ANILARI
24 Nisan 2022 09:21

SELÇUKLU SARAYINDA BİR DARBE GİRİŞİMİ
16 Nisan 2022 09:21

SAADET ASRININ KUR'AN BÜLBÜLLERİ-2-
14 Nisan 2022 09:21

BİR YÖRÜK ÇOCUĞUNUN HATIRALARI
10 Nisan 2022 09:21

İHSAN SÜREYYA SIRMA
06 Nisan 2022 09:21

ÖLMEDEN KIYMETİ BİLİNMEYENLER
29 Mart 2022 09:21

ÇANAKKALE
19 Mart 2022 09:21

EĞİTİM TARİHİNE DAİR BİR ESER
08 Mart 2022 09:21

İSLAM MEDENİYETİNİN BATMAYAN GÜNEŞİ ENDÜLÜS
06 Mart 2022 09:21

FİLMDİ GERÇEK OLDU
27 Şubat 2022 09:21

GÜLCE HİKAYESİ-2-
20 Şubat 2022 09:21

MAKAMINI KUMRULARA AÇAN BÜROKRAT
14 Şubat 2022 09:21

BİR TÜRKMEN BEYLİĞİNİN TARİHÇESİ
09 Şubat 2022 09:21

İTAAT VE İSYAN ARASINDA DÖRT ÂLİM
05 Şubat 2022 09:21

ÖĞRETMEN
29 Ocak 2022 09:21

KÖR KIZIN GÖNÜL GÖZÜ
27 Ocak 2022 09:21

AŞKA ALFABE YETMEZ
22 Ocak 2022 09:21

SÜKÛTUM SEVDAMDAN GELİR
18 Ocak 2022 09:21

SEÇ-ME-Lİ DERSLER
15 Ocak 2022 09:21

TARİHİN EFSANELERİ: HALİD BİN VELİD
01 Ocak 2022 09:21

İLBER HOCADAN TAVSİYELER
27 Aralık 2021 09:21

İMDATTAN İSYANA MORA RUMLARININ 100 YILLIK HİKAYESİ
19 Aralık 2021 09:21

Tüm Yazılar