Geçen haftaki yazının devamı olacak şekilde bu hafta da Bilecik- Söğüt izlenimlerini aktarmaya devam edelim. Bilecik merkeze 20 km uzaklıkta yer alan ilçe Devlet-i Ali Osman’ın kuruluş yeri ve ilk başkenti olarak bilinmektedir. Toplam nüfusu 15 bin civarında olup ilçe arazisi genel itibariyle düzdür. Söğüt ilçesine Eskişehir, Bozüyük ve Bilecik’ten araç bulmak mümkündür.
İlçenin girişinde bizleri Devlet-i Ali Osman’ın kurucusu olan Ertuğrul Gazi Merhum’un türbesi ve Alplar kabristanı karşılamaktadır. Ertuğrul Gazi’nin hayatı ile ilgili çok fazla yazılı bir bilgi bulunmamaktadır. Anadolu Selçuklu hükümdarı Sultan I. Alaaddin Keykubat devrinde Celaleddin Harezmşah ile yapılan Yassıçemen Savaşında Selçukluya destek veren Kayılar, devlet tarafından uca yerleştirilerek ödüllendirilmişlerdir. Bunun üzerine Ertuğrul Bey ve aşireti önce Ankara Karacadağ bölgesine sonrada Söğüt’ e yerleştirildiler. Söğüt ve Domaniç bölgesinde yaşayan aşiret Bizans’a bağlı tekfur unvanlı valiler ile siyasi ilişkiler kurdu. 1281 yılında Söğüt’te vefat eden Ertuğrul Gazi’ye oğlu tarafından türbe yaptırıldı. Türbede Ertuğrul Gazi’nin Alplarının mezarları da bulunmaktadır. Türbede Jandarma komutanlığına bağlı iki asker nöbet tutmaktadır. Nöbet değişimleri oraya gelenler tarafından ilgiyle izlenmektedir.
İlçedeki ikinci önemli tarihi yapı Hamidiye Camiidir. 1905’te Sultan II. Abdülhamit tarafından inşa ettirilmiştir. Osmanlı dağılma döneminde asıl köklerinin olduğu Söğüt coğrafyasına dönerek buradan diriliş imkânı aramıştır. Bugün ilçe halk kütüphanesi olarak kullanılan Söğüt İdadisi ve bunların yanında yapılmış olan Dar’ul Eytam Sultan II. Abdülhamit dönemi eserlerindendir.
Osmanlı devleti Ankara Savaşı sonrasında Fetret devrini yaşamıştır. Devletin 2. Banisi olan Çelebi Mehmet, kuruluş coğrafyası olan Söğüt’e bir camii yaptırmıştır. Bu cami, Sultan II. Abdülhamit Han devrinde esaslı bir tamirat görmüştür. Eser bugünkü haliyle Abdülhamit devri özelliklerini yansıtmaktadır.
Söğüt ilçesinde yer alan eserleri Bilecik istikametinden ilçe merkezine gelişe göre sıraladık. Tarihi sıralamaya göre ilk yapılan ve Osmanlının ilk mescidi olarak kabul edilen Kuyulu mescit ise ilçe merkezinde ama biraz kenarda kalmaktadır. Eserin yapımının 1280 tarihinden önce olduğu Ertuğrul Gazinin yaptırdığı bilinmektedir. Eser şu anda tadilatta olduğu için ibadet yapılamamaktadır.
Gezi yazılarımız sürecektir. Bizi izlemeye devam edin.
Mustafa AK
Seydişehir AİHL Tarih Öğretmeni
