Öğrencilerimizin bir üst ortaöğretim kurumlarına geçişinde devamlı bir arayış içindeyiz. Öğrencilerimizi kimi zaman yarış atı gibi görerek hem dershanelerde hem de okullarda ve evlerde yoğun yüklemelerde bulunarak adeta çocuklarımıza çocukluklarını unutturuyoruz. Son serüvende; Kasım 2007 tarihli ve 2602 sayılı Tebliğler Dergisi'nde yayımlanan Milli Eğitim Bakanlığı Ortaöğretim Kurumlarına Geçiş Yönergesi ile 8. sınıfta uygulanan ve bu sınavın sonuçlarına göre yerleştirme yapılan Ortaöğretim Kurumlar Sınavı (OKS) kaldırılmış; ilköğretim kurumlarını bitiren öğrencilerin ortaöğretime geçişlerinin sağlandığı yeni bir sistem uygulanmaya başlanmıştı. Ortaöğretim Kurumlarına Geçiş Sistemi (OGES) adı verilen bu sisteme göre: 6, 7 ve 8. sınıflarda Seviye Belirleme Sınavları (SBS) uygulanmakta, bu sınıfların yılsonu başarı puanlarının (YBP) belli oranlarda etkisiyle belirlenen Ortaöğretime Yerleştirme Puanıyla (OYP) yerleştirme yapılmaktaydı. Ancak 2 yıl dayanabildik. Öğrencilerin sınava hazırlanma sınıf düzeyi üçüncü sınıf seviyesine düşünce hem birlikte ayaklandık sınav sisteminin değiştirilmesini istedik. Hatta bazı öğrenci, velileri öğretim programlarının içeriğini bile mahkemelere taşıdılar. Kamuoyundan gelen tepkiler sonucunda MEB yeni bir düzenleme yaparak 2641 sayılı Şubat 2011 tarihli Tebliğler Dergisi?nde yayımlanarak yürürlüğe giren ?Milli Eğitim Bakanlığı Merkezi Sistemle Öğrenci Alan Ortaöğretim Kurumlarına Öğrenci Yerleştirme Yönergesi?yle bu uygulama, 2010-2011?de 7. ve 8. sınıfta okuyan öğrenciler için devam edecek, 2011-2012?de de uygulanarak sona erdirme kararı aldı. Böylece öğrencilerimiz farklı bir sistemle karşılaşmış olacaklar. Bu sistemde okulda görmüş oldukları derslerin etkisi OYP hesaplanırken daha fazla olacaktır.
Yeni Yönerge, 2010-2011 öğretim yılında 6. sınıfta okuyan öğrencilerden başlamak üzere uygulamaya konularak Merkezi sistemle öğrenci alan Milli Eğitim Bakanlığına bağlı ortaöğretim kurumlarına (Fen Liseleri, Sosyal Bilimler Liseleri, Anadolu Liseleri, Anadolu Öğretmen Liseleri, Anadolu Meslek Liseleri?) öğrenci yerleştirme 2012-2013 öğretim yılından itibaren; 8. sınıfta yapılacak tek SBS ve öğrencinin 6, 7 ve 8 inci sınıf yıl sonu başarı puanlarının etkisiyle hesaplanacak OYP ile gerçekleştirilecektir.
Yeni sistemin getirdiği başlıca yenilikler nelerdir? Bu sorunun cevabını vermeden önce okul başarısının OYP hesaplanırken bu kadar etkin olması eleştirilebilir.Ama amacımız öğretim programlarıyla ilgili kazanımları gerçekleştirmek ise yeni uygulanacak sistemin okul odaklı olması öğrencilerin okulda gördükleri derslere daha fazla önem vermeleri gerektiği sonucunu doğurur ki bu da bizim özlediğimiz bir yaklaşım tarzı olur.
Getirilen bu uygulama;
? SBS?nin yalnızca 8. sınıfta yapılması,
? 6, 7 ve 8. sınıf YBP?lerinin, OYP?nin belirlenmesinde eşit oranda etkili olması ve etkisinin artması, okul başarı puanının etkisinin dikkate alınmaması ve puan hesaplama yönteminde farklılık,
? TUBİTAK yarışmaları ve projelerinde ülkemizi temsil hakkı elde eden, uluslararası yarışmalarda madalya alan öğrencilerin o yıla ait YBP?lerine ek puan eklenmesi gibi özellikler taşıması , öğrencilerimizi sınav kaygısından uzaklaştırıp üç yıllık bir sürece yayılan çalışmanın sonunda yapılacak olan bir tek sınav ile ortaöğretime geçiş yapılması bir önceki yerleştirme sisteminden ayrılan en önemli özellerindendir.
Bu bağlamda 8. Sınıfta uygulanacak Ortaöğretime yerleştirmede 2012-2013 öğretim yılından itibaren merkezi olarak ve haziran ayı içinde yalnızca 8. sınıflara uygulanacak Seviye Belirleme Sınavında , öğretim programlarındaki kazanımlar esas alınarak öğrenci seviyelerini belirlemek amacıyla yapılacak bu sınavda zorunlu dersler olan Türkçe, Matematik, Fen ve Teknoloji, Sosyal Bilgiler (T.C. İnkılap Tarihi ve Atatürkçülük- Din Kültürü ve Ahlak Bilgisi) ve Yabancı Dil derslerinden testler uygulanacaktır. Görsel Sanatlar, Teknoloji ve Tasarım, Müzik ve Beden Eğitimi derslerinin öğretim programlarını sınav kapsamı dışında bırakılmıştır.
Sayın Milli Eğitim Bakanımızın gündeme getirdiği benim de desteklediğim , Görsel Sanatlar, Teknoloji ve Tasarım, Müzik ve Beden Eğitimi gibi beceri derslerinin sınav kapsamına alınmaması, muaf tutulması yerinde bir uygulama olmuştur.Bu beceri derslerinin not ile değerlendirilmemesi, seçmeli dersler gibi değerlendirilmeye tabi tutulması hepimizin ortak arzusudur.Bakanlığımızın bu konuda da adım atacağını umuyorum. Ama sizlerde internet ortamında e postalarınızla bu isteklerinizi Milli Eğitim Bakanlığına iletmeniz önem arz etmektedir.
Yeni öğretim programlarında özellikle Türkçe, Matematik, Fen ve Teknoloji derslerinde konular, sarmal öğretim yaklaşımıyla üç sınıfa da yayılabilmekte 8. sınıfta işlenen bir konunun kavranabilmesi 6. ve 7. sınıfta verilenlerin bilinmesini de zorunlu kılmaktadır. Söz gelimi Matematikte olasılıkla ilgili bir sorunun yanıtlanabilmesi alt sınıflarda bu konuyla ilgili bilgilerin edinilmesine bağlı olduğu öğretim programı incelendiği zaman anlaşılabilecektir. Sorular; öğretim programlarının kazanımlara dayalı; öğrencinin bilişsel alanda yorumlama, analiz yapma, eleştirel düşünme, sonuçları tahmin etme, problem çözme ve benzeri yeterliklerini ölçecek nitelikte hazırlanması planlanmaktadır.
Bu sınav puanı daha önce 100-500 aralığında belirlenirken yeni sistemde 100-700 aralığında belirlenecektir. Ortaöğretim kurumlarına yerleştirmede 6, 7 ve 8. sınıfların YBP?leri ile 8. sınıfta uygulanan SBS puanından yararlanılacaktır.
Yeni sistemde önemli olan yılsonu başarı puanı; notla değerlendirilen derslerin ağırlıklı yılsonu puanları toplamının, o derslere ait haftalık ders saati sayısı toplamına bölünmesi ile elde edilen puandır. Öğrencilerin derslerden almış oldukları yılsonu puanları her dersin haftalık ders saati sayısıyla çarpılarak Ağırlıklı Yılsonu Puanları elde edilir. Ağırlıklı Yılsonu Puanlarının toplanıp haftalık ders saati sayısına bölünmesiyle öğrencinin Yılsonu Başarı Puanı belirlenir. Uygulanacak ortaöğretim geçiş sisteminde yılsonu başarı puanlarının etkisi önceki sisteme göre artırılıyor.
Bir önceki ortaöğretime geçiş sisteminde; 2012-2013 öğretim yılında uygulamadan kalkmış olacak sisteme göre her yılın SBS puanına o yılın yılsonu başarı puanı %30 oranında eklenerek Sınıf Puanı bulunuyor; OYP belirlenirken 6. Sınıf Puanının %25, 7. Sınıf Puanının %35, 8. Sınıf Puanının %40 etkisi oluyordu. Bu belirlemede okulun SBS'deki genel başarısı da OYP hesaplamada dikkate alınıyordu.
Yeni uygulanacak ortaöğretime geçiş sistemde ise okulun başarısı öğrencinin puanını belirlemede hesaba katılmayacak yani öğrencinin başarısı okuldaki diğer öğrencilerin başarılarıyla ilişkilendirilmeyecek; yılsonu başarı puanlarının yarısı doğrudan OYP?ye eklenecek ve önceki sisteme göre etkisi artırılmış olacaktır.
Bunlara ilaveten yeni ortaöğretime geçiş sisteminde öğrencilere ek puan (EP) verilmektedir.BU ek puan ise Yılsonu Başarı Puanına Etkisi olmaktadır.Verilecek bu ek puanların hangi şartlarda verileceği de belirlenmiştir.Öğrencilere verilecek ek puan ?Türkiye Bilimsel ve Teknolojik Araştırma Kurumu (TUBİTAK) tarafından ger- çekleştirilen uluslararası bilim olimpiyatları ve matematik olimpiyat sınavları ile proje yarışmalarında, ulusal elemelerden geçtikten sonra ülkemizi temsil etme hakkı kazanan öğrencilerin o yıla ait yılsonu başarı puanlarına belirlenen oranda eklenecek puanı? ifade etmektedir.
Verilen bu ek puan ?Öğrencilerin, uluslararası bilim olimpiyatları ve matematik olimpiyat sınavları ile proje yarışmalarına katılan öğrencilerin katıldıkları yıla ait yılsonu başarı puanına, yılsonu başarı puanının;
? Altın madalya alan veya birinci olanlar için %10?u,
? Gümüş madalya alan veya ikinci olanlar için %9?u,
? Bronz madalya alan veya üçüncü olanlar için %8?i, oranında ek puan eklenecektir.
? Bu etkinliklere katılan, derece ya da madalya alamayan öğrencilere de yılsonu başarı puanının %7?si oranında ek puan verilecektir.? diye etki edeceği yönergede belirtilmektedir.
Öğrencinin 100 puan üzerinden verilen yılsonu puanları yukarıda verilen örnekte deki gibi her dersin haftalık ders saati sayısıyla çarpılarak Ağırlıklı Yılsonu Puanları elde edilir. Ağırlıklı Yılsonu Puanlarının toplanıp haftalık ders saati sayısına bölünmesiyle öğrencinin Yılsonu Başarı Puanı belirlenir.Görüldüğü gibi yıl içinde birden fazla uluslararası sınav ve yarışmaya katılan ve farklı alanlarda başarılı olan öğrenciler için almış oldukları en yüksek derecenin tamamı, diğer derecelerin de yarısı hesaplamada dikkate alınacak; ekip ya da takım olarak yarışmalara katılıp başarılı olan öğrencilerin aldıkları ek puan, bu öğrencilerin yılsonu başarı puanlarına eklenecektir.
Ek puan hakkından yararlanmak için derece veya katılım belgelerinin ibrazı gerekmekte; bu bilgilerin, öğrencinin öğrenim gördüğü ilköğretim okulu müdürlüğü tarafından ders yılı bitimine kadar e-okul sistemine girilmesi gerekmektedir.
Öğrencilerin SBS Puanı ve OYP?nin Hesaplanması nasıl yapılacaktır.
SBS Puanını Hesaplama;
? Seviye belirleme sınavı yapılan derslere ait beş ayrı testin (Türkçe, Matematik, Sosyal Bilimler, Fen ve Teknoloji, Yabancı Dil) her biri için doğru ve yanlış cevap sayıları belirlenerek her test için yanlış cevap sayısının üçte biri, doğru cevap sayısından çıkarılarak her aday için beş ayrı ham puan hesaplanır.
? Tüm adayların ham puanları toplamı, sınava giren öğrenci sayısına bölünerek her bir testin ortalaması bulunur.
? Ham puanlar, test ortalamaları ile sınava giren öğrenci sayısı kullanılarak her testin standart sapması hesaplanır.
? Her teste ait ortalama ve standart sapma kullanılarak tüm adayların ham puanlarının ortalamasını 50'ye, standart sapmasını 10'a getiren bir dönüştürme işlemi sonunda adayın her bir testinin standart puanı elde edilir.
? Her test için hesaplanan standart puanlar, Türkçe ve Matematik dersleri için dört, fen bilimleri ve sosyal bilimler için üç, yabancı dil için iki katsayısı ile çarpılarak her bir testin ağırlıklı standart puanı bulunur.
? Testlerin ağırlıklı standart puanları toplanarak, Toplam Ağırlıklı Standart Puan (TASP) elde edilir.
? Hesaplanan toplam ağırlıklı standart puan, kendi içinde en küçüğü 100 ve en büyüğü 700 olan bir puan dağılımına dönüştürülerek adayın SBS puanı bulunur. TASP?ı, en küçük TASP?ın altında olan öğrencilerin SBS puanları, 100 puan olarak kabul edilir.
Ortaöğretim Kurumlarına Yerleştirme Puanı (OYP)nin Hesaplanması;
Merkezi sistemle öğrenci alan Ortaöğretim Kurumlarına Yerleştirme Puanı(OYP) öğ- rencinin 100 puan üzerinden değerlendirilerek belirlenen 6, 7 ve 8 inci sınıf yılsonu başarı puanları ile 700 tam puan üzerinden hesaplanan Seviye Belirleme Sınavı puanı toplanır. SBS Puanı ve YBP?lerin toplamının ikiye bölünmesiyle OYP bulunur. Bu durumu şöyle formülleştirebiliriz.Bir öğrencinin 6.,7.ve 8. sınıf Ağırlıklı Yılsonu Puanları (100+100+100) olduğunu farz edelim.Bu öğrencinin 8.sınıf Seviye Belirleme Sınavı puanı da tüm sorular yaptığını farz edersek 700 olacaktır.Bu öğrencinin OYP puanı (100+100+100+700)/2 toplamının ikiye bölümü ile elde edilecektir.
Öğrenciler Ortaöğretim Kurumlarına Nasıl Yerleştirilecektir.
Milli Eğitim Bakanlığı Merkezi Sistemle Öğrenci Alan Ortaöğretim Kurumlarına Öğrenci Yerleştirme Yönergesinde ?Ortaöğretime yerleştirme, öğrencilerin tercih başvuruları, ortaöğretime yerleştirme puanı ve puan üstünlüğü esasına dayalı olarak önceden belirlenmiş kontenjanlara göre MEB Eğitim Teknolojileri Genel Müdürlüğü tarafından yapılır. Ortaöğretime yerleştirme puanlarının eşit olması hâlinde sırasıyla;
? Seviye belirleme sınavı puanı,
? 8. sınıf yılsonu başarı puanı,
? 7. sınıf yılsonu başarı puanı,
? 6. sınıf yılsonu başarı puanı yüksek olan öğrenciye öncelik verilir.
? Bunların da eşit olması durumunda tercih önceliği dikkate alınır.
Sınıf tekrarı yapan öğrencilerin yılsonu başarı puanı, sınıf tekrarı yapılan yıl esas alınarak belirlenir.?denilmektedir.
Yukarıda yeni uygulanacak ortaöğretim geçiş sistemine ilişkin düzenlemenin tüm öğretmenlerimiz, öğrencilerimiz ve velilerimiz tarafından bilinmesi gerekmektedir. Bu düzenleme ile öğrencilerin okuldaki derslerin OYP?nın hesaplanmasında daha etkili olduğunu bilmeleri derslerine daha fazla önem vermelerinin önemini öğrencilerimize anlatmamız ve onları geleceklerini ilgilendiren bu değişiklikten haberdar etme görevini hep birlikte yerine getirmeliyiz. 20/02/2012
Cemal ŞAHİN
Halise Güney İlköğretim Okulu Müdürü
