Çay, faydalı mı zararlı mı?

Günlük hayatımızın olmazsa olmazı çay, kimi zaman iyi bir dost, kimi zaman iyi bir dert ortağı, kimi zaman ise muhabbetleri açan ender bir ürün...

Peki sizce çayın faydaları mı çok, yoksa zararları mı fazla? Bunu haberimizde bulacaksınız...

Çay dünyada sudan sonra en fazla tüketilen içecek olmasıyla beraber, dünya ülkeleri arasında da, kişi başına düşen miktar açısından en fazla Türkiye’de içilir. 

Çayın faydaları
Çay, içerdiği antioksidan özellikleri ile insan vücudu üzerinde birçok olumlu etkiye sahip olabilir. Bu etkiler aşağıdaki gibi sıralanabilir:

1. Çay kalp sağlığı için faydalı olabilir

Siyah çay, kalp sağlığına faydalı olan flavonoid adı verilen bir antioksidan grubu içerir. Çayla birlikte flavonoidler sebze, meyve, kırmızı şarap ve bitter çikolatada bulunabilir. Flavonoidleri düzenli olarak tüketmek, yüksek tansiyon, kolesterol ve trigliserit seviyeleri veya obezite gibi kalp hastalığı için birçok risk faktörünün azaltılmasına yardımcı olabilir.

2. Çay bağırsak sağlığını iyileştirebilir

Siyah çayda bulunan polifenoller, iyi bakterilerin büyümesini teşvik ederken, Salmonella gibi kötü bakterilerin büyümesini engelleyerek, sağlıklı bir bağırsak dengesinin korunmasına yardımcı olabilir.

3. İnme Riskini Azaltmaya Yardımcı Olabilir

Siyah çay üzerinde yapılan çalışmalardan çıkan diğer bir ilginç sonuç ise inme riskini azalttığıdır.

10 yıldan uzun süre, 74.961 kişi izlenen bir çalışmada, günde dört veya daha fazla fincan siyah çay içenlerin, çay içmeyenlere göre 32 oranında daha düşük inme riskine sahip oldukları bulunmuştur.

4. Çay kan şekeri seviyesini düşürebilir

Siyah çay, vücutta insülin kullanımını arttırmaya yardımcı olduğu bulunan moleküller içerdiğinden, tatlandırılmamış olarak içildiğinde kan şekeri üzerinde olumlu olan etkiler keşfedilmiştir.

5. Çayda bulunan bileşenler kanser hücreleri üzerinde etkili olabilir

Laboratuvar ortamında yapılan bir çalışmada, çaydaki polifenollerin kanser hücreleri üzerindeki etkileri analiz edilmiştir. Çalışma sonucunda siyah ve yeşil çayın kanser hücresi büyümesini düzenlemede ve yeni hücre gelişimini azaltmada rol oynayabileceğini gösterilmiştir.

6. Odaklanmayı Arttırabilir

Siyah çay, uyanıklığı ve odağı arttırabilen kafein ve L-theanine adlı bir molekül içerir. L-theanine beyindeki alfa aktivitesini arttırırken, gevşeme ve daha iyi odaklanma sağlar.

Çayın zararları
Her gıdada olduğu gibi çayı da fazla tüketmek birtakım olumsuz etkilere neden olabilir. Herkesin metabolizması, genetik yatkınlığı ve alıştığı beslenme düzeni farklı olduğu için, çayın olası yan etkilerinden farklı dozlarda etkilenebilir. Bir başka deyişle, bazı insanlar 3 bardak çaydan sonra bazı yan etkileri yaşamaya başlarken, bazıları 5 bardak çaydan sonra yaşamaya başlayabilir. Bu nedenle kendinize neyin iyi geldiğini kendiniz denemeniz gerekmektedir.

1. Düşük demir emilimi

Çay, tanen ya da tannik asit adı verilen bir bileşik sınıfı açısından zengin bir içecektir. Tanenler, besinlerde bulunan demire bağlanarak sindirim sisteminden demirin engellenmesine neden olabilir. 

2. Artan kaygı, stres ve huzursuzluk ve azalan uyku kalitesi

Çay yaprakları, doğal olarak kafein içerir. Aşırı kafein tüketiminin uykusuzluğa neden olduğu birçok kişi tarafından bilinse de, stres, kaygı ve huzursuzluk duygularının kafeinden kaynaklanabileceği çok az insan tarafından bilinmektedir. 240 ml. büyüklüğünde sıvı alan bir fincana konulan çay, demleme yöntemine göre 11 ila 61 mg. arasında kafein içerebilir.

3. Baş ağrısı

Aralıklı kafein alımı belirli baş ağrısı tiplerini hafifletmeye yardımcı olabilir. Bununla birlikte, kronik olarak kullanıldığında, tam ters etkiler gösterebilir. Nedeni açıklanamayan kronik baş ağrılarında kafein tüketimi göz önünde bulunmalıdır. Bu nedenle çay ya da kahve gibi kafein içeren içecekler bir süre azaltılıp ya da kesilip durumun iyileşip iyileşmediği kontrol edilebilir.

4. Hamilelik komplikasyonları

Hamilelik sırasında çay gibi kafein içerek içeceklerin yüksek miktarda tüketilmesi düşük ve düşük bebek doğum ağırlığı gibi komplikasyon riskini arttırabilir. Hamileyseniz ve kafein veya bitkisel çay alımınızla ilgili endişeleriniz varsa, sağlık uzmanınıza danışmalısınız.

5. Sindirim sistemi üzerindeki etkileri

Çay her ne kadar bağırsak sağlığına faydalı olsa da, özellikle aç karnına tüketilmesi bazı insanlarda bulantıya ve mide yanmasına neden olabilmektedir.

YAŞAM, 28 Eylul 2021 02:07