Kurban, kelime anlamı ile yakınlaşma demektir. Buradan hareketle, kurban kesmek; Allah?a yakınlaşma gayesiyle, O?nun verdiği mallardan, kurban edilmesi mümkün olan bir hayvanı, yine O?nun rızası için boğazlamak demektir.
KURBANIN DİNİ DAYANAĞI NEDİR?
Kurban kesme işi Âdem (asm) ile başlamış ve bu zamana kadar devam ede gelmiştir. Hz. Âdem?in çocukları Allah için kurban kesmişlerdi. Ama birisinin niyeti halis olmadığı için kurbanı kabul edilmemiş, niyeti halis olanın kurbanı ise kabul edilmişti. Kurbanı kabul edilmeyen diğerini kıskanmış ve öldürmüştür. Bu olayı, Kur?an-ı Kerim bize şöyle nakleder:
?Resulüm! Onlara Âdem?in iki oğlunun gerçek olan haberini oku. Onlar Allah?a birer kurban sunmuşlar, birininki kabul edilmiş, diğerininki edilmemişti. Kurbanı makbul olmayan, diğerine ?Seni öldüreceğim? dedi. O ise ?Allah ancak takva sahiplerinin ibadetini kabul eder, cevabını verdi.? (1)
Bu ayetten anlıyoruz ki, kurban Allah rızası için kesilir. Allah?ın rızasının olmadığı bir ibadette hayır yoktur.
Kur?an-ı Kerim?in pek çok yerinde, çeşitli vesilelerle önceki peygamberlere emredilen kurbanlardan söz edilir. Bütün dinlerde kurban vardır. Nihayet Kevser Suresi?nde peygamber efendimize ve ümmetine kurban kesmesi emredilmiştir. Peygamber efendimiz de Medine?de birini kendisi, diğerini ümmeti için olmak üzere her sene iki kurban keserdi. Efendimizin böyle yaptığını Ebu Hureyre (ra) şöyle haber vermiştir:
Allah Resulü (sav) kurban kesmek istediği zaman iki tane büyük, şişman, çift boynuzlu, alaca, hadımlaştırılmış koç alırdı. Bunlardan birini Allah?ın birliğine ve kendisinin peygamberliğine şehadet eden ümmeti adına keser, diğerini de Muhammed ve Âl-i Muhammed (asm) adına keserdi.? (2)
Ayrıca Allah resulü (sav) Hz. Ali?ye vefatından sonra bir kurban/da kendisi için kesmesini vasiyet etmişti. O da her sene bu vasiyeti yerine getirirdi.
KURBAN KESMENİN DİNİ HÜKMÜ NEDİR?
Kevser Suresi?nde ?kurban kes? emri vardır, fakat bu emrin bir başka manaya da gelmesi sebebiyle, âlimlerin çoğu kurban kesmenin bir farz olmadığı kanaatine varmışlardır. Bu nedenle Hanefilerce ?farz? değil de ?vaciptir? denilmiştir. İmkânı olanlar kurban kesmelidirler.
Bu konu da Ebu Hureyre?nin (ra) rivayet ettiği bir Hadis-i Şerif?te Allah Resulü (sav) buyurdular ki:
?Maddi imkânı olup da kurban kesmeyen namazgâhımıza sakın yaklaşmasın.? (3)
KURBAN NE İÇİN KESİLİR?
Rabbimiz Hac Suresinde şöyle buyurur:
?Kurbanlarınızın etleri ya da kanları Allah?a ulaşmaz; ama sizin takvanız Allah?a ulaşır.? (4)
Buna göre, kurban kesmenin asıl amacının Allah?ın emrini yerine getirmek, takva sahibi olduğunu göstermek olduğu anlaşılır. Yani Allah isterse en değerli varlığımızı dahi O?nun yoluna feda edebiliriz, demektir. Tıpkı Hz. İbrahim?in İsmail?i kurban etmeye karar vermesi gibi. Gerekirse biz de canımızı dahi kurban edebileceğimizi göstermemizdir.
Kurban, toplum açısından çeşitli faydalar sağlayan mali bir ibadettir. Kurban, toplumda kardeşlik, yardımlaşma ve dayanışma ruhunu canlandıran bir ibadettir. Özellikle yoksul ailelerin bulunduğu yerlerde kurban kesmenin rolü daha güzel anlaşılır. Zenginlere mallarını başkalarıyla paylaşmayı öğrettiği gibi, fakirlerin de varlıklı insanlar aracılığıyla Allah?a şükretmesi öğretilmiş olur.
Kurban kesmenin vakti, bayram namazının kılınmasıyla başlar, üç gün devam eder. Birinci günü kesmek faziletli ise de, birinci günü kesme imkânına sahip olmayanlar diğer günlerde kesebilirler.
Bu vesileyle tüm İslam âleminin, özellikle (Seydişehir haber.com) yazarları ve okuyucularının kurban bayramını tebrik eder hayırlara vasile olmasını Rabbimden niyaz ederim.
Kaynaklar:
(1) Mâide Suresi 5/27
(2) Kutub-i Sitte Tercüme ve Şerhi, Prof İbrahim Canan, Hadis No. (6925) cilt, 17, S. (409) Akçağ Yayınları, Feza Gazetecilik, A.ş, İst.
(3) Kutub-i Sitte Tercüme ve Şerhi, Prof İbrahim Canan, Hadis No. (6926) cilt, 17, S. (409) Akçağ Yayınları, Feza Gazetecilik, A.ş, İst.
(4) Hac Suresi?(22/37
