Konya’nın Seydişehir ilçesine bağlı Bükçe Mahallesi’nde, kış aylarının vazgeçilmez lezzetlerinden diş tarhanası yapımı, nesiller boyu aktarılan bir gelenek olarak yaşatılıyor. Anadolu’nun pek çok yöresinde olduğu gibi Konya’da da önemli bir kültürel miras olan tarhana üretimi, sonbahar aylarında evlerin bahçelerini ve avlularını renklendiriyor.
Bin Yıllık Miras: Diş Tarhanası
Türklerin Orta Asya’dan Anadolu’ya taşıdığı en eski fermente gıdalardan biri olan tarhana, yoğurt, un (ya da buğday), çeşitli sebze ve baharatların karışımıyla hazırlanarak kurutuluyor. Özellikle kış aylarında besleyici bir çorba olarak tüketilen bu lezzet, Seydişehir’de bölgeye özgü diş tarhanası formuyla öne çıkıyor.
Bükçe’de yapılan diş tarhanasında yalnızca ekşi yoğurt ve yarma (yıkanmış, kabuğu ayrılmış, ufalanmış buğday) kullanılıyor. Büyük kazanlarda kaynatılarak hazırlanan tarhana, ilk yapıldığında üzerine tereyağı dökülerek yeniyor. Bu, mahallede yıllardır süren ayrı bir lezzet geleneği olarak biliniyor.
Geleneksel Yapım Süreci
Mahalle sakinleri, tarhana yapımına Ağustos ayında başlıyor.
-
Malzemeler: Yarma buğday, turfan ayranı veya kese yoğurdu.
-
Kurutma: Güneş altında küçük parçalar halinde kurutulan tarhana, kış boyu tüketilmek üzere saklanıyor.
Aynı dönemde bulgur kaynatma, turşu kurma ve sebze kurutma gibi diğer kış hazırlıkları da yapılıyor.
Kültürel Miras ve Sağlık Değeri
Tarhana, içerdiği yoğurt ve buğday sayesinde A ve B vitaminleri ile kalsiyum açısından zengin. Akademik çalışmalarda da tarhananın yüksek besin değeri ve bağışıklık sistemine katkısı vurgulanıyor.
Kışa Hazırlığın Sembolü
Seydişehir’in kış hazırlıkları, yalnızca yiyecek üretimi değil, aynı zamanda Anadolu’nun kolektif hafızasının bir yansıması olarak görülüyor. Diş tarhanası, bulgur ve turşu gibi lezzetler, nesiller arası bağı güçlendiren kültür elçileri olarak yaşamaya devam ediyor.
FOTOĞRAF : RAMAZAN TÜRKCAN
