İnsanın yaşayabileceği en kötü durumlardan biri olan pişmanlık bir çaresizlik durumudur .
İnsan geriye dönüp o pişmanlıkları düzeltmek ister fakat nafiledir. Pişmanlıkta hakim olan ana ifade "keşke"dir.
Eğer geçmişe dönüp bakarsak şaşırtıcı bir şekilde hayatımızda ne kadar çok keşke olduğunu görürüz. Ama hiç ders almayız...
Ancak pişmanlık dünyanın sonu değildir olmamalıdır da. Mühim olan gelecek yaşamımızda yaptığımız hatalardan ya da beğenmediğimiz yaşantımızdan dersler çıkararak daha iyi yaşamak değil mi? Hepimizin gayesi bu sonuçta. İnsan bu pişmanlıklar yüzünden hemen kendini toparlamaya çalışmalıdır. Aynı zamanda hemen üzülmemeliyiz. Biraz bekleyin belki bizim pişman olduklarımız bizim için yeni bir çıkış kapısı olabilir. Bunu zaman gösterecektir. Bu yüzden hemen vah tüh etmemeliyiz. Ama çok bekleyip ya da gurur yapıp keşke dememek de bize daha zor şeyler yaşatabilir. Bundan dolay Hemen yargıya varmamak gerekir . Azıcık zaman gereklidir.
Bir de öyle şeyler vardır ki insan onları daha yapmadan pişman olur. Fakat yine de dayanılmaz bir güç ya da sebep kişiyi bile bile yapmaya zorlar. Kişi bunu yapar ve pişmanlığı yaşar.
Yapılan herhangi bir eylem ya da eylemsizlik nedeniyle pişmanlık duymamak adına yaşanılan bir olayda daha mantıklı düşünmeli ve daha yapıcı hareket edilmelidir. Bi de şu vardır insan ya kaybederse ya da bulamadığı için pişman olur. Ama insanları daha çok acıtan şey yapılan pişmanlıklardır. Keşke yapmasaydım dediğimiz pişmanlıklar, keşke yapsaydım dediklerimize göre çok daha fazla acı verirler.
İnsan üzüleceğini bildiği şeylerden keşke demeden vazgeçebilmeli. Ancak böylece pişmanlıklarımızdan kurtulur ya da keşkeklerimizi en aza indiririz. Bir de şu vardır:
İnsan kaybedince pişman olur kaybetmek özlemi getirir yani kazanamadığının özlemini. İnsan psikolojik olarak yapamadığı veya kazanamadığı şeyleri özler. Biz keşke dedikçe bizim özlem duygumuzu dürtükler. Mevlana hazretlerinin şu sözü aslında konumuzu özetleyebilir:
" Pişman olmayı kendine adet edinirsin boyuna pişman olur durursun!! Nihayet bu pişmanlığa da daha ziyade pişman olursun! Ömrünün yarısı perişanlıkla geçer , öbür yarısı da pişmanlıklara heder olur gider! Bu fikri bu pişmanlığı ter ket de daha iyi bir hal ,daha iyi bir dost,daha iyi bir iş ara!"
