Uzun süredir beklenen ve gıda enflasyonuna yönelik bir düzenleme olan "Hal Kanunu"nun yılbaşından itibaren Meclis gündemine gelmesi bekleniyor. Taslak kanun, zincir marketlere kota getirilmesi ve vergi kaçakçılığının önlenmesi gibi düzenlemelerle sebze-meyve fiyatlarını düşürmeyi hedefliyor.
Temel Amaç: Fiyat İstikrarı ve Üreticiyi Koruma
Hükümetin üzerinde çalıştığı yasa taslağı, aracı sayısını azaltarak ve tedarik zincirini kısaltarak market raflarındaki fiyatları aşağı çekmeyi ve fiyat istikrarı sağlamayı amaçlıyor. Taslakta öne çıkan dört ana madde şunlar:
1. Hal Dışı Tüccarlar Sıkı Denetime Tabi Olacak
Hal dışında sebze-meyve ticareti yapan tüccarlar için "yetki belgesi" alma zorunluluğu getirilecek. Belirli kriterleri karşılamayanlar bu belgeyi alamayacak.
2. Vergi Kaçakçılığının Önüne Geçilecek
"Hal Kayıt Sistemi"nde, vergiyi düşürmek için malın değerini olduğundan az gösteren tüccarların yetki belgeleri askıya alınacak ve ticari faaliyetleri durdurulacak. Bu uygulamayla aracıların, ürünü tarladan aldıkları gerçek fiyatı sisteme girmesi zorunlu hale getirilecek.
3. Zincir Marketlere Üreticiden Doğrudan Alım Kotası
Taslağın en dikkat çeken maddelerinden biri, zincir marketlere getirilecek kota. Marketler, sattıkları sebze ve meyvenin ilk etapta %20'sini doğrudan üreticiden temin etmek zorunda kalacak. Bu oranın zamanla artırılması planlanıyor. Amaç, aracıları devre dışı bırakarak üreticinin daha iyi fiyat almasını ve marketteki nihai fiyatın düşmesini sağlamak.
4. Üretici Örgütlerine Destek ve Ücretsiz Arsa
Hal içinde üretici örgütleri için %25'lik bir alan ayrılması sağlanacak. Ayrıca, bu örgütlerin kendi hallerini kurmak istemesi durumunda devlet tarafından kendilerine ücretsiz arsa tahsis edilebilecek.
Özetle: Yasa taslağı, üreticiden tüketiciye uzanan süreçte verimliliği artırmayı, aracılık maliyetlerini ve vergi kayıplarını azaltmayı hedefliyor. Bu adımların, sık sık enflasyonu tetikleyen sebze ve meyve fiyatlarında istikrar sağlaması bekleniyor.
