Avrupa Birliği içinde yaşamak, çalışmak ve serbest dolaşım hakkı elde etmek isteyen yabancıların yoğun ilgi gösterdiği Portekiz vatandaşlığı, 2025 itibarıyla cazibesini korumaya devam ediyor. Ülke, yüksek yaşam kalitesi, düşük suç oranı ve göçmen dostu yapısıyla bilinirken, vatandaşlık yasası da Avrupa’daki en erişilebilir modellerden biri olarak öne çıkıyor. Ancak 2023’te Golden Visa programında yapılan reformla gayrimenkul yatırımı üzerinden oturuma giden yol kapatıldı. Portekiz artık “yatırım temelli hızlı vatandaşlık” yerine uzun süreli ikamete, entegrasyona ve dil yeterliliğine dayanan bir sistemi benimsiyor. Yetkililer, reformun konut piyasasını korumayı ve göç politikasını daha sürdürülebilir hale getirmeyi amaçladığını belirtiyor.
PORTEKİZ PASAPORTUNUN ÇEKİCİ GÜCÜ: NEDEN BU KADAR TALEP VAR?
Portekiz pasaportu, dünya genelinde 180’den fazla ülkeye vizesiz seyahat imkânı sunması ve sahiplerine tüm Avrupa Birliği ülkelerinde yaşama, çalışma ve eğitim hakkı sağlaması nedeniyle çok değerli kabul ediliyor. Bunun yanında Portekiz, vatandaşlık için gerekli ikamet süresini yalnızca 5 yıl olarak belirlemiş durumda. Bu süre Almanya, Avusturya ve Hollanda gibi ülkelerde 7–10 yıla kadar çıkabiliyor. Portekiz’in görece kısa süreli vatandaşlık yolu, ülkeyi yabancı profesyoneller, girişimciler, emekliler ve yatırımcılar için cazip hale getiriyor. Ayrıca pandemi sonrası hızla artan uzaktan çalışma akımı, Portekiz’in özellikle Coimbra, Porto, Braga ve Lizbon gibi şehirlerinde yabancı yerleşimini ciddi ölçüde artırdı. Hükümet, esnek oturum modellerinin ekonomiyi canlandırdığını ve Portekiz’i teknoloji ile hizmet sektörlerinde önemli bir merkez haline getirdiğini vurguluyor.
VATANDAŞLIĞA GİDEN RESMİ YOL
Portekiz vatandaşlığının ilk adımı oturum izni almak. Ülke 2025 itibarıyla farklı oturum kategorileri sunuyor: D7 pasif gelir vizesi, D8 dijital göçmen vizesi, D2 girişimci vizesi, aile birleşimi, Portekizli biriyle evlilik, akademik oturum ve belirli yatırım fonlarını kapsayan yeni Golden Visa. Özellikle D7 ve D8 vizeleri, gelir kaynağı sabit olan veya uzaktan çalışan yabancılar için en çok tercih edilen rotalar haline geldi. Oturum izni alındıktan sonra vatandaşlığa başvurmak için gerekli olan 5 yıllık yasal ikamet süresi başlıyor. Portekiz yasaları, diğer birçok AB ülkesinden farklı olarak, ikamet sürecinde ülkede tam zamanlı yaşama zorunluluğu getirmiyor; yıl içinde belirli bir minimum kalış süresi yeterli kabul ediliyor. Böylece Portekiz, yatırımcılar ve serbest çalışanlar için geniş hareket özgürlüğü tanıyor.
Vatandaşlık başvurusu için en önemli şartlardan biri Portekizce A2 seviyesinde dil yeterliliği. Bu seviye, temel iletişim kurabilecek dil hakimiyetini ifade ediyor ve devlet onaylı kurumlarda yapılan sınavla belgeleniyor. Hükümet yetkilileri, dil şartının toplumsal entegrasyonu güçlendirdiğini ve vatandaşlığın sadece hukuki değil, kültürel bir bağ anlamına geldiğini vurguluyor.
BAŞVURU SÜRECİ, GEREKLİ BELGELER VE GELECEK ÖNGÖRÜLERİ
Portekiz vatandaşlığı için başvuru, 5 yıllık ikamet süresi dolduktan sonra Adalet Bakanlığı tarafından yürütülen muhaceret birimlerine yapılıyor. Başvuruda; temiz sabıka kaydı, ikamet belgeleri, gelir kanıtı, vergi yükümlülüklerinin yerine getirildiğini gösteren belgeler ve dil sınavı sertifikası sunuluyor. Dosyalar ayrıntılı bir incelemeye tabi tutuluyor ve başvurular genellikle 12–18 ay içinde sonuçlanıyor. Onay alan kişiler yalnızca Portekiz pasaportu değil, aynı zamanda tam kapsamlı Avrupa Birliği vatandaşlığı elde ediyor. Bu statü; aile birleşimi kolaylıkları, AB ülkelerinde çalışma özgürlüğü ve Avrupa bürokratisinin sunduğu tüm sosyal hakları içeriyor.
Golden Visa reformundan sonra bazı çevrelerde “Portekiz vatandaşlığı zorlaştırıldı mı?” sorusu gündeme gelse de, uzmanlara göre süreç hâlâ Avrupa’daki en erişilebilir vatandaşlık yollarından biri olmayı sürdürüyor. Gayrimenkul yatırımıyla oturum kaldırılmış olsa da uzun süreli ikamet ve ekonomik entegrasyon yoluyla vatandaşlığa geçiş, Portekiz’in göç politikasının temelini oluşturuyor. Üstelik Portekiz ekonomisinin teknoloji ve hizmet sektörlerinde büyümesi, uzaktan çalışma kültürünün yerleşmesi ve hükümetin yabancı profesyonellere yönelik açık politika izlemesi, ülkenin cazibesini artırmaya devam ediyor.
PORTEKİZ VATANDAŞLIĞI HÂLÂ AB’NİN EN ERİŞİLEBİLİR PASAPORTLARINDAN BİRİ
Özetle; Portekiz vatandaşlığına giden yol oturum → 5 yıl ikamet → dil yeterliliği → başvuru zincirinden oluşuyor. Doğrudan yatırım yaparak hızlı vatandaşlık alma dönemi sona ermiş olsa da Portekiz hâlâ göçmen dostu duruşu, esnek ikamet modelleri ve güçlü AB hakları nedeniyle dünyadaki en tercih edilen vatandaşlık sistemlerinden biri durumunda. Golden Visa Solutions (GVS) Platformu, Portekiz Golden Visa danışmanlık şirketleri ile partnerlik kurarak yatırımcılara doğrudan hizmet sağlıyor.
