Türkiye’de yaşam maliyetini belirleyen en büyük kalemlerden biri, şüphesiz kira ve gayrimenkul fiyatları. Özellikle büyük şehirlerde, son yıllarda artan kira bedelleri hem kiracıları hem de ev sahiplerini zor durumda bırakıyor. Peki bu tabloya baktığımızda, Euro/TL paritesiyle nasıl bir bağlantı var? İlk bakışta kira fiyatları tamamen TL üzerinden konuşuluyor gibi görünse de, arka planda Euro’nun etkisi düşündüğünden daha büyük.
Gayrimenkul piyasası, inşaat maliyetleri, arsa fiyatları, finansman maliyetleri ve talep düzeyi gibi pek çok faktörden etkilenir. Bu faktörlerin önemli bir kısmı da doğrudan veya dolaylı olarak döviz kurlarıyla ilişkilidir. Örneğin, yapı malzemeleri, ithal ürünler, enerji fiyatları ve hatta faiz oranları, Euro ve diğer döviz kurlarındaki hareketlerden etkilenir. Dolayısıyla, Euro yükseldikçe inşaat maliyeti artar, bu da yeni projelerin fiyatlarına ve dolaylı olarak kira seviyelerine yansır.
Kiralar Neden Dolaylı Olarak Euro’dan Etkileniyor?
Kira fiyatları TL üzerinden ifade edilse de, gayrimenkul sahipleri ve yatırımcılar, varlıklarının değerini genellikle dövizle kıyaslamayı sever. “Bu ev aslında şu kadar Euro eder” diye düşünmek, hele ki yabancıya satışın da gündemde olduğu bir ortamda, oldukça yaygındır. Bu durumda:
- Euro yükseldikçe, ev sahipleri milli para cinsinden daha yüksek kira isteme eğilimine girebilir.
- Yeni yapılan projelerde maliyetler dövizle kıyaslandığı için, başlangıç kira seviyeleri daha yüksek belirlenebilir.
- Yabancı yatırımcıların talebi arttığında, Euro üzerinden düşündükleri için TL bazında yüksek fiyatları daha rahat kabul edebilirler.
Tüm bu dinamikler, özellikle büyük şehirlerdeki kira piyasasını dolaylı olarak Euro’ya bağlar. Bu nedenle, kira ve ev fiyatlarını anlamak için sadece TL dinamiklerine bakmak yeterli değildir; Euro/TL paritesini de denklemde görmek gerekir. Bu noktada, Euro kaç TL sorusunun cevabını düzenli olarak takip etmek, gayrimenkul piyasasını daha geniş bir perspektiften okumana yardımcı olur.
Ev Sahipleri ve Kiracılar İçin Pratik Öneriler
Hem ev sahibi hem de kiracı için, kira artışlarını ve gayrimenkul değerlemesini yaparken kur gerçeğini dikkate almak önemlidir.
Ev Sahipleri İçin:
- Kira artışını belirlerken sadece TÜFE veya Yİ-ÜFE gibi resmi enflasyon oranlarına değil, aynı zamanda Euro/TL paritesindeki uzun vadeli trende de bakmak daha anlamlı olabilir.
- Ancak kiracının ödeme gücünü zorlayacak, gerçeklikten kopuk artışların hem sosyal hem hukuki sorunlara yol açabileceği unutulmamalıdır.
Kiracılar İçin:
- Kira artış dönemlerinde, ev sahibiyle konuşurken hem resmi enflasyon oranlarını hem de piyasa genelindeki kira seviyelerini örnek göstermek, daha makul bir artış talep etmeyi kolaylaştırabilir.
- Uzun vadeli kira sözleşmelerinde, aşırı dalgalı dönemlere karşı “orta yol” formülleri içeren maddeler eklemek, her iki taraf için de bir güvence olabilir.
Gayrimenkul Yatırımı Düşünenler İçin Euro Perspektifi
Gayrimenkul yatırımını sadece “TL bazlı kira geliri” üzerinden düşünmek yerine, “Benim bu dairemin değeri Euro olarak nasıl değişiyor?” sorusuyla da değerlendirmek, farklı bir bakış açısı kazandırır. Örneğin:
- 5 yıl önce alınan bir dairenin, bugün Euro cinsinden değeri artmış mı azalmış mı?
- Aynı dönemde Euro bazlı alternatif yatırımlar (örneğin Euro cinsi mevduat veya farklı ülkelerde gayrimenkul) ne kadar getiri sağlamış olurdu?
gibi sorular, yatırım kararlarının kalitesini artırır. Elbette her yatırımın kendine özgü riskleri vardır, ancak Euro perspektifinden bakmak, büyük resmi görmene yardımcı olur.
Sonuç olarak, kira ve gayrimenkul piyasasını anlamak için, perde arkasında çalışan Euro etkisini görmek şart. Kurun gidişatını izlemek, hem kiracı hem ev sahibi hem de yatırımcı olarak daha bilinçli kararlar almanı sağlar.
